BÓLE STAWU BIODROWEGO
Dolegliwości bólowe stawu biodrowego są często spotykanym problemem w populacji. Istnieje wiele czynników prowokujących ból w okolicach stawu biodrowego, dlatego istotne jest dokładne zbadanie przyczyn występujących dolegliwości i na tej podstawie dobranie odpowiedniego postępowania terapeutycznego.
Ból biodra jest trudny do opisania. Pacjenci mówią często, że po prostu „boli ich biodro”. Natomiast lokalizacja, intensywność dolegliwości, co powoduje ich wzrost, a co przynosi ulgę zależy od struktury, która jest dotknięta i dokładnej przyczyny powodującej uraz lub zapalenie. Ból może być odczuwany z przodu, jako ból pachwiny, bocznie na krętarzu większym, lub w pośladku. Często również pacjenci uskarżają się na ból w stawie kolanowym, mimo iż przyczyna dolegliwości bólowych faktycznie znajduje się w stawie biodrowym.
Większość problemów w obrębie stawu biodrowego rozwija się stopniowo, na przestrzeni tygodni, miesięcy a nawet lat. Do najczęściej występujących przyczyn dolegliwości bólowych w tym rejonie należy choroba zwyrodnieniowa, bursitis (zapalenie kaletki), tendopatie (patologie ścięgien), konflikt udowo-panewkowy, uszkodzenie obrąbka i urazy. W przypadku niektórych z wymienionych czynników dużą rolę odgrywają uwarunkowania genetyczne danej osoby. To, w jaki sposób ukształtowała się architektura stawu biodrowego ma również duży wpływ na występowanie bólu w przyszłości, bowiem kształt głowy kości udowej i panewki ma zasadnicze znaczenie dla zużycia chrząstki stawowej.
Ćwiczenia stawu biodrowego mają istotne znaczenie w leczeniu, rehabilitacji i profilaktyce schorzeń stawu biodrowego. Wczesna interwencja i dobrze dobrany program ćwiczeń pozwolą zredukować symptomy i dolegliwości bólowe, zwiększą zakres ruchu oraz zredukują nagatywny wpływ uwarunkowań niszczących staw. Dotknięty chorobą staw biodrowy, nie zawsze musi być bolesny. Natomiast, jeśli pojawi się już ból, to może on mieć różną intensywność. U niektórych osób poważnie zajęty chorobą zwyrodnieniową staw biodrowy jest bezbolesny, natomiast u innej już niewielkie zmiany stawowe powodują ból, zmniejszający jakość życia. Dlatego ważne jest, aby dopasować indywidualnie do każdej osoby program ćwiczeń. Co działa dla jednego pacjenta, nie zawsze musi być odpowiednie dla drugiej osoby, mimo że dysfunkcja dotyczy tego samego stawu. Ból biodra może powodować trudności z poruszaniem się, wchodzeniem i schodzeniem ze schodów, przysiadami, albo spaniem na stronie bolesnego biodra.
Dodatkowo w okolicy stawu mogą być słyszalne trzaski. Jeśli pojawią się następujące objawy:
– ból związany z aktywnością
– sztywność po okresie bezczynności
– ograniczenie ruchomości (utrudniające wykonywanie pewnych zdań)
– poczucie niepewności lub niestabilności ruchowej
– ograniczenie czynnościowe i upośledzenie ruchowe
jest to sygnał, że staw biodrowy nie funkcjonuje prawidłowo i należy zgłosić się do specjalisty. Wczesna interwencja pozwoli zahamować zmiany degeneracyjne w stawie i pozwoli cieszyć się swobodą ruchów przez dłuższy czas.
W codziennym funkcjonowaniu wyrobiliśmy sobie nawyki ruchowe, często powodujące niepotrzebne przeciążenie naszych stawów biodrowych, które potem może przerodzić się w ból. Siedzący tryb życia jest jednym z takich nawyków. Połączony z niedostateczną aktywnością fizyczną, wprowadza dysbalans mięśniowy (jedne mięśnie są przykurczone, inne osłabione), co później może być przyczyną bólów w stawie biodrowym. Ważne jest zatem przywrócenie prawidłowej postawy i równowagi ciała. Rolą programu ćwiczeń w zwalczaniu bólów stawów biodrowych, jest odtworzenie prawidłowej postawy ciała. Zredukuje to nadmierne obciążenie wywierane na staw biodrowy, podczas odzyskiwania jego mobilności i elastyczności. Poprzez rozciągnie i wzmacnianie mięśni program treningowy ma na celu zwalczenie przyczyn dolegliwości. Przywrócenie zakresu ruchu i poprawa siły mięśniowej wzmocni staw i będzie zapobiegać dalszym uszkodzeniom.
W przypadku niektórych schorzeń biodra wystarczy poprawić elastyczność skróconych i napiętych mięśni w obrębie stawu. Dysbalans mięśniowy ogranicza funkcjonowanie stawu i zmniejsza jego zakres ruchu. W momencie, kiedy zostanie uzyskany pełny zakres ruchu należy rozpocząć wzmacnianie mięśni.
Już we wczesnej fazie rehabilitacji należy rozpocząć indywidualnie dobrany program treningowy. Pozwoli on na odpowiednie dopasowanie ćwiczeń, które przywrócą prawidłową biomechanikę całej kończyny dolnej, uelastycznią i jednocześnie wzmocnią mięśnie w obrębie stawu biodrowego. Dobrze dopasowany program terapeutyczny przywróci ruchomość stawu i pozwoli cieszyć się jego pełną, nieograniczoną funkcją przez długi czas. Ćwiczenia stanowią ważny element złożonego programu leczenia stawu biodrowego. Odpowiednio dobrane znajdują zastosowanie na każdym etapie schorzenia.
Autor: mgr Michał Borowiec
Konsultacja medyczna: dr med. Alicja Łobińska
Bibliografia:
http://www.fizjoklinika.com/rehabilitacjasportowa.html
Żabówka Magdalena: Choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych – rola fizjoterapii w zapobieganiu leczeniu operacyjnemu. Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja, grudzień 2010.